/ हिमांशु कुमार
नागडे उघडे आदिवासी
घनदाट जंगलात झांडांमध्ये
स्वतःही झाडांसारखेच
बस्स असेच जगतायत
कारण नसताना हसतात
खी खी करीत
ओळखपाळख नसताना
तुम्हांला पाहून उभे राहतात
वाकून बोलतात
बोलतात कमी हसतात जास्त
मोहाच्या झाडाखाली जन्मतात
मोहाच्या झाडाखाली नाचतात
मोहाच्या झाडाखाली झोपतात
एक दिवस मोहाच्या झाडाखालीच
दफन होऊन जातात
फुलं जशी फुलतात जंगलात
आणि त्यातच मिसळून जातात
नेमकं एखाद्या फुलाप्रमाणं
अचानक चालल्या गोळ्या
मोहाच्या झाडासमोर हात जोडून
बसलेले आदिवासी
रक्त रक्त
घ्या पोहोचले बघा सभ्य लोक!
आदिवासींच्या मध्ये
पोहोचताच केला स्फोट
केले पोस्टमार्टेम
या उघड्यानागड्या आदिवासींचे
पोट फुगले होते
फवारा उडाला
फोट फाडल्याने
या फवार्यात भिजून गेला
भारताचा महान धर्म
भारताचा आत्मा
भारताचा सन्मान
आता दिल्लीत वंचितांच्या काळजीच्या नावावर
यांचा मारेकरी सन्मानित केला जाईल,
आपण गौरवगाथा गाऊ
आपल्या मारेकरी सैनिकांची
आपली संसद
आपले सर्वोच्च न्यायालय
लोकशाही संविधान
या आदिवासींपर्यंत अद्याप
हे शब्दसुद्धा पोहोचलेले नाहीयेत
खरीखुरी लोकशाही पोचण्यास
अजूनतरी शतके लागतील.
मराठी अनुवाद
भरत यादव
Bharat Yadav
मूळ हिंदी कविता
नंग धडंग आदिवासी
घने जंगल में पेड़ों के बीच में
खुद भी पेड़ों जैसे
बस ऐसे ही जीते हैं
बिना बात हँसते हैं
खी खी कर के
बिना जान पहचान
आपको देख कर खड़े हो जाते हैं
झुक कर बात करते हैं
बातें कम करते हैं हंसते ज़्यादा हैं
महुआ के नीचे पैदा होते
महुआ के नीचे नाचते
महुआ के नीचे सोते
एक दिन महुआ के नीचे दफ़न हो जाते हैं
फूल जैसे खिलते हैं जंगल में
और उसी में मिल जाते हैं
बिल्कुल एक फूल की तरह
अचानक चली गोलियाँ
महुआ के पेड़ के सामने हाथ जोड़ कर बैठे
आदिवासी खून खून
लो पहुँच गये सभ्य लोग
आदिवासियों के बीच
पहुँचते ही किया धमाका
किया पोस्ट मार्टम
इन नंग धडंग आदिवासियों का
पेट फूल गया था
फुहारा निकला
पेट चीरने से
इस फुहारे से भीग गया
भारत का महान धर्म
भारत की आत्मा
भारत का गौरव
अब दिल्ली में वंचितों की चिन्ता के नाम पर
इनका हत्यारा सम्मानित किया जायेगा,
हम गौरव गाथा गायेंगे
अपने हत्यारे सैनिकों की
हमारी संसद
हमारा सर्वोच्च न्यायालय
लोकतंत्र संविधान
इन आदिवासियों तक
अभी यह शब्द भी नहीं पहुंचे हैं
सचमुच का लोकतंत्र पहुंचने में तो
अभी सदियां लगेंगी
©हिमांशु कुमार
Himashu Kumar